لباس وپوشش زنان قشقایی

بدون شک لباس اصلی قشقاییها یکی از زیباترین و پوشیده ترین و آزادترین لباسی است که می توان در هر زمان و در هر محیطی از آن استفاده کرد.

زنان ایل همچنان به لباس اصیل خود عشق ورزیده و جز در حالات استثنایی و یا شهرنشینی، حاضر نیستند این پوشش خود را از دست بدهند. لباس زنان عشایر قشقایی ضمن مستوری کامل، برای تحرک و کار کردن هیچ محدودیتی ایجاد نمی کند و تناسب آن با فصول مختلف سال و محافظت از سرما و گرما و با رعایت ارزش اقتصادی آن برای خانواده مثال زدنی است.

لباس زنان قشقایی:

با توجه به اینكه زنها در كارهای ایل نقش فعالی دارند نوع پوشش آنها نیز بسیار مهم است. شاید زیبایی لباس زنان قشقایی و پوشش خاص آن با هیچ لباسی قابل مقایسه نباشد؛ از این رو امروزه در بیشتر محلات غیرقشقایی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

در قرن های نوزدهم و بیستم، لباس زنان قشقایی شبیه لباس دیگر زنان عشایر جنوب غربی ایران بود. آنها این لباس را تا 1350 حفظ کرده و تا 1370 با تفاوت هایی هنوز می پوشیدند.

لباس زنان قشقایی با رنگارنگی و تنوع اش شناخته می شود. زنان، دامن چند لایه (شلیته، تنبان)، تونیک (قیناق) با شکاف در دو سمتش و ژاکت کوتاه (آرخالق) می پوشند. بر روی کلاه های کوچکشان (کلاقچه) نیز تور روسری مانندی (چارقد) می پوشند.

پس از سال ۱۳۲۰، به لباس زن های قشقایی، پیشانی بند ابریشمی (یاقلق، قالاق) نیز اضافه شد که دور سرشان (روی چارقد) می پیچیدند. جواهرات (گردنبند، سنجاق چارقد، گوشواره و النگو) نیز وابستگی و ثروت خانوادگی را می نمایاند.

زنان طوایف گوناگون قشقایی معمولاً با لباس، پیشانی بند و رنگ های لباسشان شناخته می شوند. زنان قشقایی هیچ گاه صورتشان را نمی پوشاندند. آنها کفش های دست ساز معمول در ایران را به پا می کنند. لباس زنان قشقایی نیز از بخشهای زیر تشکیل شده است:

پیراهن زنانه (آرخالق): این پیراهن زنانه از شانه تا قوزك پا بلندی دارد و از انتهای بالا تنه به دو قسمت جلو و عقب تقسیم می شود. بلندی آن باعث سنگینی است لذا باعث می شود سینه از جلو كاملا پوشیده نشان داده شود و چاك دار بودن آن، راحتی راه رفتن را ایجاد می كند و به زیبایی آن می افزاید.

تورکی تومبان (تنبان تورکی): از پارچه های سبك به صورت چین چین دوخته می شود. چین خوردگی آن به این خاطر است كه در صورت وزش باد و جمع شدن یك طرف آن، چین های بعدی جای آن را گرفته و پوشش از بین نمی رود و برای زیباتر شدن آن از پارچه های بیشتری استفاده می كنند و یا یك یا دو تنبان تورکی روی هم می پوشند. تنبان تورکی در میان عشایر لر زبان به <<تمبون قری>> معروف است.

چارقد: پارچه نازكی كه طرح خاصی دارد و قسمت سر، به جز صورت را می پوشاند.

دستمال: روی چارقد به پیشانی بسته می شود و در حالت كلی از سرما خوردگی جلو گیری می كند اما فلسفه مهم تر این است كه مغز، قسمت با ارزش بدن بوده و باید از آن محافظت كرد و در ضمن باید آن را ترمیم كرد، به همین خاطر جنس آنها تا حد ممكن باید از پارچه های قیمتی چون ابریشم و حریر باشد.

فرجی:

آرخالوق زنانه که بلندی آن تا بالای بالاتنه بوده و آستین آن تا نوک انگشتان می رسد ، جنس و دوخت آن طوری است که به حالت خشک بوده و سینه را از بغل پوشیده نگه می دارد . بلندی آستینها به حدیست که پشت دست را از سرما ، آفتاب و دیده شدن محفوظ نگه می دارد.

منبع: http://ashayer.ir